lunes, 30 de noviembre de 2015

GRIEGO II. TEXTO PROMETEO

ὁ Προμηϑεὺς κλέπτει σὺν πυρὶ τὴν ἔντεχνον σοφίαν τὴν τοῦ Ἡφαίστου·
καὶ οὕτω δὴ δωρεῖται ἀνϑρώπῳ. ἄνϑρωπος μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν
ταύτῃ τῇ τέχνῃ ἔσχε, τὴν δὲ πολιτικὴν οὐκ εἶχεν· ἦν γὰρ παρὰ τῷ Διί.
ἔπειτα δὲ ὁ ἄνϑρωπος φωνὴν καὶ ὀνόματα ταχὺ διηρϑρώσατο τῇ τέχνῃ,
καὶ οἰκήσεις καὶ τὰς ἐκ γῆς τροφὰς ηὕρετο.

viernes, 27 de noviembre de 2015

TEXTO LATÍN I


El lobo y el cordero (adaptación de Fedro)


Lupus et agnus in fluvii ripa aquam potabant. Superior stabat lupus longeque inferior agnus. Agnus parvus et innoxius erat, at lupi audacia magna erat. Agni et cervi lupos timent, nam lupi agnos saepe devorant. Agnus lupum videt et fugam temptat, sed lupus videt etiam ag­num et causam iniuriae quaerit. Tua causa, dicit, aqua turbida est. At agnus respondet: tu potas superior et aqua decurrit a te. Tamen lupus iniustus timidum agnum vulnerat et de­vorat. Sic viri iniusti fictis causis viros infirmos et in­noxios saepe opprimunt.

jueves, 26 de noviembre de 2015

GRIEGO I HELENA DE TROYA

El rapto de Helena por Paris provocó la guerra de Troya. Pero hay algunas versiones del mito que salvan la
honorabilidad de Helena. Eurípides en su tragedia Helena asegura que Hera fabricó una imagen con el aire de las nubes y la colocó en el lugar de la reina espartana. Nunca, pues, Helena acudió a Troya. Griegos y troyanos combatieron por el rescate de un fantasma.

τότε ὁ Πρίαμος ἐν τῷ ’Ιλίῳ βασιλεύει. ὁ ’Αλέξανδρος υἱὸς τοῦ Πριάμου ἐστίν.
βαίνουσιν οὖν τρεῖς ϑεαὶ παρὰ ’Αλὲξανδρον· ἡ Ἥρα τε καὶ ἡ ’Αφροδίτη καὶ ἡ
’Αϑηνᾶ περὶ εὐμορφίαν πολεμοῦσιν. αἱ ϑεαὶ τὴν τοῦ κούρου γνώμην ἐϑέλουσιν. ὁ
’Αλέξανδρος τὴν ’Αφροδίτην ἐκλέγει διότι ἡ ϑεὰ τῷ κούρῳ τὴν καλλίστην
κόρην παρέχει. ὁ δὴ ’Αλέξανδρος τὸ Ἴλιον λείπει καὶ εἰς Σπάρτην ἥκει· ἀλλὰ ὁ
κοῦρος τὴν Ἥραν οργίζει. ἡ οὖν Ἥρα εἴδωλον τῆς Ἡλένης ποιεῖ καὶ τῷ
’Αλεξάνδρῳ τὸ εἴδωλον παρέχει.

lunes, 23 de noviembre de 2015

LA VIEJA Y EL LOBO LATÍN I


Para el martes 24: traducir hasta "vetula puero". Analizar sintácticamente la oración en negrita. 

El lobo y la vieja (adaptación de Esopo)


Lupus esuriebat et circum agricolarum casas errabat et cibum quaerebat. In casa femina puerum, filium parvum, increpabat: “Puer parve, cur ploras? Tace; si non taces, lupum vocabo* et lupus te vorabit*”, dicebat vetula puero. Lupus circum casam feminam audiebat et gaudebat. Erant tenebrae: puer iam non flebat, sed dormiebat. Tunc vetula puero dicebat: “Si lupus venit, necabimus* lupum”. Et lupus tunc dixit: “Si vetulam audio, non manducabo* et mortuus ero*”.

* futuro imperfecto de indicativo; mortuus ero: moriré. 

audio : is, ire, iui, itum : 1. escuchar 2. oír 3. asentir, aprobar 4. bene, male audire : tener buena o mala reputación
cado : is, ere, cecidi, casum : caer, morir, decaer, disminuir
casa : ae, f. : cabaña, choza
cibus : i, m. : alimento, comida, cebo
circum : adv. : alrededor ; prep. ac. : alrededor de

cur : adv. : por qué
dico : is, ere, dixi, dictum : 1 - decir, afirmar, pronunciar, expresar; recitar. - 2 - decir un nombre, nombrar, llamar. - 3 - arengar, pleitear, defender. - 4 - celebrar, cantar, narrar, describir, componer, predicar. - 5 - fijar, asignar, establecer, regular. - 6 - advertir, hacer saber, notificar. - 7 - significar, querer decir. - 8 - proclamar, elevar al rango de.
dormio : is, ire, iui, itum : dormir, no hacer nada
erro : as, are : vagar; equivocarse, errar

esurio : is, ire, i(u)i : tener hambre
et : conj. : y. adv. también
femina : ae, f. : mujer; hembra
filius : ii, m. : hijo
fleo : es, ere, fleui, fletum : llorar; deplorar, lamentar
gaudeo : es, ere, gauisus sum : gozar, alegrarse
iam : adv. : ya, en este momento
increpo : is, ere, crepui, crepitum : hacer ruido; reprochar, censurar
lupus : i, m. : lobo

mortuus : a, um : muerto
neco : as, are : matar
non : neg. : no

¶ non... iam, iam non : non iam : ne pas encore ; iam non : ne plus

pareo : es, ere, ui, itum : aparecer, mostrarse; obedecer
paruus : a, um : pequeño, corto, poco, escaso, humilde, de corta edad
ploro : as, are : llorar aparatosamente, sollozar
puer : eri, m. : niño; hijo; joven esclavo
quaero : is, ere, siui, situm : buscar, interrogar
sed : conj. : pero, sino
si : conj. : si

taceo : es, ere, cui, citum : callarse

tenebrae : arum, f. : tinieblas
tu : tui, pron. : tú, te, ti,contigo
tunc : adv. : entonces
uenio : is, ire, ueni, uentum : venir
uetulus : a, um : un poco viejo
uoco : as, are : llamar

viernes, 13 de noviembre de 2015

LATÍN II: ORACIONES DE RELATIVO

ORACIONES SUBORDINADAS DE RELATIVO (adjetivas)

1.      Hannibal, qui suas copias in Italiam duxerat, cunm Romanis pugnavit eorumque exercitus vicit.

2.      Ei  pueri, quibus praemia promisisti, maiore spe laborabunt.

3.      Tibi ea quae habeo. Dic mihi id quod audivisti. Omnia quae scio vobis iam dixi.

4.      Is qui talia nescit miserrimus hominum est. Litteras accepi quas ad me misisti.

5.      Sagunti fuimus, cuius incolae atrocem oppugnationem toleraverunt.

6.      In oppidum Galli sese receperunt , quorum agros Germani vastaverant.

7.      Consul, qui legionibus praeerat, a castris longe aberat neque auxilio suis venire poterat.


8.      Laudamus illas mulieres quarum animus aequus est. 

jueves, 12 de noviembre de 2015

ORFEO Y EURÍDICE

Orpheus poeta feras etiam cantu (1)  suo domabat atque magna saxa lyrae suavitate (2) movebat. Eurydicam, pulchram feminam, in matrimonio habebat multumque amabat. Orpheus beatus erat, sed vipera Eurydicam in prato mordet suoque veneno propere necat. Eurydica in Inferos, mortuorum magna regna, descendit. Orpheus in Inferos venit atque inter mortuorum umbras quaerebat Eurydicam suam. Postremo etiam Proserpinam, Inferorum deam regnamque, suis verbis canoris movet. Proserpina dea Eurydicam Orpheo reddit. Iam Orpheus Eurydicam ex Inferis in terras secum ducebat laetusque erat. Orpheus ad Inferos respicere non debebat, sed, magna cura motus, ad Inferos respicit. Tunc Eurydica in Inferos rursus descendit atque in Inferis perpetuo manet.
(1) ablativo singular masculino 4ª D
(2) ablativo singular femenino  5ª D


Proserpina : ae, f. : Prosérpina
ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de
amo : as, are :amar, ser cariñoso
at : conj. : pero
atque : conj. : y , y también, y además
beatus : a, um : feliz, dichoso; abundante, fecundo

canorus : a, um : sonoro, melodioso
cantus : us, m. : canto, poema
cura : ae, f. : cuidado, preocupación

debeo : es, ere, ui, itum : deber
descendo : is, ere, di, sum : descender ; - in certamen : acudir a un combate
domo : as, are, ui, itum : domar
duco : is, ere, duxi, ductum : I. llevar 1. llevar fuera de 2. atraer 3. hacer entrar 4. contar, estimar II. conducir
etiam : adv. : todavía, también, incluso
ex : prép. : + Abl. : de, desde, a partir de
femina : ae, f. : mujer; hembra
fera : ae, f. : fiera

habeo : es, ere, bui, bitum : tener
iam : adv. : ya, en este momento
in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en
infero : es, ferre, tuli, illatum : echar; llevar; hacer avanzar; alegar, exponer
inferus : a, um : de abajo, inferior (inferi : los infiernos)
inter : prep. + Ac. : entre, durante
laetus : a, um : 1. alegre 2. que alegra 3. favorable 4. agradable 5. rico, abundante
lyra : ae, f. : lira
magnus : a, um : grande
maneo : es, ere, mansi, mansum : permanecer, quedarse
matrimonium : ii, n. : matrimonio ; in - conlocare : casar
mordeo : es, ere, momordi, morsum : morder
mortuus : a, um : muerto

moueo : es, ere, moui, motum : mover; conmover
multum : adv. : mucho
multus : a, um : mucho, abundante (sobre todo en plural : numeroso)
neco : as, are : matar
non : neg. : no


perpetuo : adv. : sin interrupción, continuamente; constante, siempre
perpetuus : a, um : continuo, permanente, ininterrumpido
poeta : ae, m. : poeta; artesano
postremo : adv. : en fin
postremus : a, um : último, postrimero
pratum : i, n. : pr?prado
propere : adv. : apresuradamente, con presteza, deprisa

pulcher : chra, chrum : bello, hermoso
quaero : is, ere, siui, situm : buscar, interrogar
reddo : is, ere, ddidi, dditum : 1. devolver, restituir 2. pagar, otorgar en recompensa 3. producir, administrar 4. acordar; asignar 5. traducir
regno : as, are : reinar
regnum : i, n. : autoridad o poder real, realeza, monarquía; soberanía
respicio : is, ere, spexi, spectum : volver a mirar; tomar en consideración; pensar en, contar con
rursus : inv. : de nuevo, al contrario
saxum : i, n. : piedra, roca, peñasco; terreno rocoso
secum : = cum se : consigo
sed : conj. : pero, sino
suauitas : atis, f. : dulzura, placer
sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay
sus : suis, f. : el cerdo- f. : la cerda
suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos
terra : ae, f. : tierra
tunc : adv. : entonces

uenenum : i, n. : veneno, pócima venenosa
uenio : is, ire, ueni, uentum : venir
uerbum : i, n. 1. el vocablo, el término, la expresión 2. la palabra 3. los vocablos, la forma
uipera : ae, f. : la víbora
umbra : ae, f. : sombra